domingo, 22 de marzo de 2009

Naw Ruz: Bahaa Nova Jaro 166

Feliĉan Naw-Ruz-on 166 B.E.
Ne, mi ne frenezas! Hieraŭ la 21an de marto komencis la novan jaron per la komenco de printempo, por la zoroastranoj, persoj (kaj aliaj apudaj ŝiajismaj landoj) kaj bahaanoj. Ĉi-jare estis mia unua fojo celebrante ĉi-gravan feston ekster Kubo. Mia sperto estis neforgesebla ĉar antaŭ la nova jaro ni devas fasti dum dek naŭ tagoj kaj poste venas multe da manĝaĵoj kaj artaĵoj en la festoj.
En la novjara festo estis bahaanoj kaj invititoj el multaj landoj: Hispanio (eble malplimulto!), Dominikano, Bolivio, Argentino, Honduro, Irano, Sirio, Portugalio, Kubo... kaj eĉ el Pollando. Krome, mi rolis en teatraĵo kiun mi ŝatis pro la enhavo.
La polo tre impresis min ĉar li estas nur 18a junulo kiu naskiĝis el komunisma familio, kiam estis 15jara kristaniĝis kaj studante la Biblion li ''malkovris'' aŭ akceptis al Mahomedo kiel la Promesito de Kristo. Li fariĝis islamano kaj ŝanĝis sian nomon al Hasan. Kiam li fariĝis muzulmano komencis profunde studi la Koranon kaj akceptis (malkovris) al Bab kaj Bahá'u'lláh
kiel Promesitoj de Mahomedo kaj de la aliaj Profetoj!!!. Li venis nur por la nova jaro en Madrido kaj ni promenis kun li ĝis la 4a matene tra la urbocentro.
La nokto estis iom lingve kaosa. Hasan ne parolis la hispanan sed jes la anglan, germanan kaj francan. Do, mi parolis france al li kaj Yasmina, alia bahaanino, en la anglan. Mi demandis al li pri esperanto kaj li scias eĉ ke ekzistas loka klubo en lia urbo!! (mi instigis lin lerni Eon por onta komunikado, mi esperos ke tio sukcesos.

domingo, 15 de marzo de 2009

Moderna Muziko de Armenio

Kiam mi interesiĝis pri Armenio, en la komenco mia kapo kreis bildon pri kvazaŭ-mezepoka lando kaj kulturo. Tamen, estis granda surprizo por mi aŭskulti armenlingvajn kanzonojn diverstilaj kaj aktualaj. Armenio estas moderna lando kiu ĉiam pli kaj pli alproksimiĝas al Okcidento wais:

Tamen mi imarkas kaj bedaŭras ke tiuj muzikvideoj ne estas tiom bonkvalitaj kiel la muzikvideoj de aliaj landoj (Mi komprenas ke Armenio travivas ekonomian krizon depost la malapero de Sovetio). Eĉ al mi ŝajnas amatorecaj. Alia rimarkaĵo estas la simileco de multaj el ili ĉar en preskaŭ ĉiuj muzikvideoj kiujn mi vidis aperas aŭtoj.

wais:

Tiu ĉi video ŝatas min ĉar ĝi estas kvazaŭ renkonto de moderneco (muzika stilo kaj vestaĵo de dancistoj) kaj tradicio (ŝiaj tradiciaj vestaĵoj kaj dancado en la fino de la filmo)

wais:

Jen kanzono de Andy (mia samnomulo) kiu estas armeno naskiĝinta en Persio, li kantas en diversaj lingvo (angla, hispana, persa kaj armena)

wais:

Bone, estas multaj muzikvideoj ĉe jutubo kiujn mi ŝatus prezenti ĉi tie sed kompreneble tio ne eblus, do jen la ligilo al Jutub-kanalo de LaRmEnIaNo kaj de multaj aliaj kiuj disponigas sufiĉe da armenlingvaj muzikaĵoj por ĉiaj gustoj.

viernes, 13 de marzo de 2009

Armenio Hajastano Հայաստան

Armenio Hajastano Հայաստան



En la mondo multas landoj kun kuluro riĉa kaj tre (mal)simila unu de la aliaj, tial, unu lando estas pli ŝatata ol aliaj laŭ la personaj ŝatoj de ĉiu persono. Mi ne scias kiamaniere ekspliki miajn ŝatojn kiuj estas vere 'stranga'. De ĉiam mi neniam ŝatis kongrui miajn preferojn akorde al la plimulto. Inter tiuj estas Armenio, lando preskaŭ nekonata por la okcidenta kaj orienta mondo. Tamen ĝi havas multajn unikaĵojn. De antaŭ longaj jaroj mi interesiĝis pri geografio kaj landoj kaj mi ekaŭdis pri Armenio, pro nescio, mi ekserĉis informojn kaj iom post iom mi enamiĝis al tiu lando kaj ties plurmila kulturo. Ĉi tie mi volas montri kelkajn bildojn pri famaj lokoj de Armenio kaj kelkaj informoj pri ĝi:

Armenio (Hajastan': Հայաստան) estis la unua reĝlando kiu akceptis kristanismon kiel ŝtata religio en 301, kelkaj jaroj antaŭ Romio. Laŭ la tradicio estis du apostoloj de Jesuo (Judaso Tadeo kaj Bartolomeo) kiuj predikis en tiuj regionoj kaj poste dank'al Sankta Gregoro la Iluminanto , la reĝo Tiridato la 3-a akceptis ĝin, de tiu tempo riĉiĝis la lingvo per propra alfabeto (kreata por la traduko de la Biblio en la armenan lingvon) manskribaĵoj pri liturgio, evangelioj, tradicioj, popolaj kantoj, ktp. Laŭ la arkeologaj malkovroj, la armena montaro estas unu el la lokoj kiu prae establiĝis la civilizo.

En armena historia teritorio (nuntempe en Turkio je 40 km de Erevano) troviĝas la Monto Ararato kiun la biblia tradicio mencias kiel la monto kie restis la arkeo de Noa post la universala diluvo. Erevano, ĉefurbo de tiu eta kaŭkaza lando estas unu el la plej antikvaj urboj de la mondo, fondita en 782 a.K.
La Armena Apostola Eklezio estas inter la unuopaj eklezioj kiuj sendependiĝis (aŭ disiĝis) de la kristanaro regata de Romio, dum la Konsilo de Kalcedonio en 456. De tiu tempo, Armenio havas sian propran eklezian hierarkion, sanktularon, sanktajn lokojn kaj eĉ aliajn kanonajn librojn.
La armenoj dum sia tuta historio dum mallongaj periodoj estis sendependaj, ilia teritorio estis sub okupado de asiroj, helenoj, romianoj, bizancanoj, araboj, mongoloj, persoj, turk-otomanoj kaj rusoj. Post la malapero de Sovetio, Armenio, antaŭa soveta respubliko, proklamis sian sendependecon.


Unu el la plej tragikaj epokoj de la armena historio estis en la komenco de la 20a jarcento kiam okazis la t.n. ''Armena Genocido'' , kie pli ol 1,500.000 armenoj estis amase murditaj, ekzilitaj kaj parto de ilia teritorio okupita de la Otomana Imperio kaj la Junaj Turkoj. Ĝis niaj tagoj la turka registaro ne agnoskas tiun genocidon far la tiama registaro, tial Armenio kaj Turkio ne havas diplomatiajn rilatojn kaj la landlimo estas fermata.

Unuafoje Armenio estis reprezentata en Eŭrovido 2007 sed ĝi ne konkuris. Sekvajare ĝin partoprenis armenino nomata Siruŝo, kiu gajnis la kvaran pozicion inter preskaŭ 50 konkurantoj. Kvankam tiu kanzono kiun ŝi kantis mi iomete ŝatas, mi preferas aŭskulti aliajn kanzonojn ŝiajn kiuj estas tute en la armena lingvo kaj ne en la angla.

Mi deziras baldaŭ vojaĝi al Armenio por reale kaj persone konatiĝi kun tiu mirinda lando kiu havas belajn unikajn kulturaĵojn, mi profitos la servon de TEJO ) '' Pasporta Servo '' por resti tie ĉe armenaj esperantistoj kaj por bli bone konatiĝi kun parto de tiu afabla popolo. Mi ne nur intencas iri al Erevano, sed ankaŭ al aliaj partoj de la lando. Se vi interesiĝas, ne hezitu kaj ankaŭ vizitu ĝin kaj certe ni ne pentos!